Rischdisch mäad der Senzel emgejhn

Moselfränkische Erinnerungen

von Rudolf Engel

Lisa bei der Mahd - Foto © Rudolf Engel
Rischdisch mäad der Senzel emgejhn
 
Frejher, wej mir noch Jongen woaren un mäat em Juni de Summer komm äas, döö hummir net zedrejschd un d ` Foadermaachen gedööhd; dödefier em soù mej un ed Bööde gejhn.
„Wemma äam Nöömeddich off´m Reisberrich ed Foader emgewand hun, bleiwd noch g´noch Zeit fier dein Böödbox!“
Un wej dann de Krejsch komm äas, vill Männer äagezuh woaren, dö säa mir noch mej beim Schaffen äam Huaf un off de Steckern äagespannd gäan. Äam Juni 43, mei Papp woar ed zwääd Joahr äa Russland, un eich ganz stolz, wej den Onkel Heinrich, denn als Lockführer bei der Kleinbahn net hot missen zoù de Soldate gejhn, dä woar ed, denn meich och ugehall hot, mäad der Senzel emzegejhn.
 
Wej gesoad, äan denne sechs Joahren, äan dennen mei Papp äagezuuh woar, zedrejschd äa Russland, dann äan Italien un schließlich äan amerikanischer Gefangeschafd, dö hott eich äam Onkel Heinrich und äam Onkel Johann mein Liahrmäschder äan all denne Saachen, dej äan oaser klään Landwirtschaft ugestann hun.
Beim Onkel Johann, denn äan Dellingen off der Hett, alsoù och äan ´nem „kriegswichtigen Betrieb“, geschaffd hot un dödefier och net äagezuuh woar, bei demm hun eich Vejh schlachte geliert, Kaneincher, Zeckelcher, Gääßen und sugoar Schwein. Denn hot mir och nöö seiner Schichd beibrööhd, wej ma weldgewössene jong Uabstbäämcher poasen, un äam Goarden Ruusen okulieren dääd.
Vum Onkel Heinrich schließlich hun eich ed Meehen un ed Flausen geliard, nadierlich mäad allem, wat dezoù gehierd: Wej ma ed Dengeleisen off d´n Holzklotz mondierd, wej ma de Senzel exakt un mäad Gefejhl driwwer haale moß, wenn de Schneid beim Dengeln schärf gäa soll. Heinrich hot och häanner mir gestann un mir de Hand geführd, wej eich mein ejschde Schlaach beim Foadermeehen häanner meich brööhd hot…
Un fönnef Woche speeder beim Kuarmaachen woar eich besonnerschd stolz, wej eich mäat d´n annere Männern beim Flausen äan hierer Reih gestann hun.
 
Wenn eich mir haud emmer noch dej gruuß Narb of meim lenken Handrecken ugucken, dann wääß eich, dat beim Meehen off´m Reisberrich net nur den Onkel Heinrich mei Liahrmäschder woar, dat villmejh ed Schicksal meich gepackd hot, wej eich nur knapp ´ner schwer Verletzong oder sugoar em Duud endgang säan.
Mir zwejn woaren schu frejh äam Morjengrauen loasgezuuh, hotten goad droffgehall un woaren mäad der Uabstwiss vun meinen Eltern ganz uawen off der Steilkant schu fierdisch, ejh de Meddessonn ed Gras soú ausdreckned, dat ed seich nemmej soù goad schneide leßd…
 
Naaß geschwääßt un schun e besselchin mejd; awer nau soll alsoù och noch de Luzerne Klej äam Uabssteck vum Onkel Heinrich drun, weider

Ernte-Rast - Foto © Rudolf Engel
ennen, ziemlich um Foaß vun der Steilstuf, dat Steck mäat denne schejnen Bäämen, äam Herbschd voll mäad Wäanderrambur.
Onkel Heinrich määnd: „Hoffentlich häschd dau ewej noch Krafd g´nooch fier ed Foader off mein Uabsdsteck; de Luzerne, dej kamma ewei bei der Hetz noch besser schneiden als ed Foadergras?“
Un dann seed henn noch dezoù:
„Fier dej körz Streck loo ronner brauche ma de Senzeln net extra oofzeschrauwen.“
Alsoù dräähd jeden beim Ronnersteijen sein Senzel mäat der offene Schneid nöö uawen off´m Bockel. Plötzlich kommen eich auf dem gledschijen Rund deroard äand´ Rutschen, dat eich den Halt enner de Fejßen verlieren un döbei spiaren, wej de Senzel aus meiner Hand rudschd un ganz dischd un meim Körper vorbei senkrechd ronner sausd. Automatisch maachen eich mäad der lenken Hand soù en Oard Obwehrbewejung. Döbei dääd seich dej Spetz vun der Senzel deroard äan de Recken vun der Hand äagröwen, dat en dejf un stärk bloadend Schnittwonn endstäähd.
Trotzdemm hot eich dömoals bei dem Sturz mäad der Senzel duaweld Gleck: Beim Dokder hot seich rausgestalld, dat de Wonn zwoar dejf, awer kään äänzisch Sehn vun de Fengern verletzt woar. Un schließlich hot mein geistesgegenwärtisch Reaktion verhennerd, dat dej Schneid vun der Senzel den Hals getroaf un meich woùmeschlich guillotiniert häät.
 
Onkel Heinrich moß dömoals mej gelitt hun wej eich. Henn hot net offgehierd, seich vierzewerfen, fier wat henn net droff geachd heed, dat mir de Senzeln fier den Hang ronner ze gejhn net vierher zur Secherhääd oofmondiert hotten. Un ennerwees dääd henn seich dauernd frööen, wej henn dej Saach loo nommoa goad maache kennd.
Eich wolld e gruuße Jong säan un vielleicht och schun e rischdije Mann, un dödefier hun eich zoù him gesoad, wej ma äan der Hetz vun dem frejhen Nöömeddisch vum Dokder komm säan, denn de Wonn zoùgeklammerd hot:
„Wei gejh ma bei Stäämetz vorbei un dann spendierschd dau mir ään oder zwää Bejer, un dann äas dej Saach vergäaß!“
Awer vergäaß woar dej Geschichd dömaäd noch lang net. Noch Joahren dönööh, wenn eich vun irjendwoù äan der Welt nommoa haam komm säan und den Heinrich äam Dörref getroaf hun, dann hot henn gesoad:
„Loß oas bei Stäämetz vorbei gejhn, dau häschd bei mir noch e Bejer ze goad!“
 

© 2015 Rudolf Engel